ศัพท์ภาษาอังกฤษกับหมากล้อมเรื่องง่ายๆที่คู่กัน

สวัสดีครับวันนี้ ผมขอแนะนำเรื่องที่จะนำเพื่อนๆที่รักหมากล้อมเก่งทั้งหมากล้อมและภาษาอังกฤษ ในปัจจุบันหนังสือเกี่ยวกับหมากล้อมที่เป็นภาษาไทยมีค่อนน้อยส่วนใหญ่จะเป็นหนังสือภาษาอังกฤษเพื่อนๆหลายคนอาจจะประสบปัญหาเรื่องการทำความเข้าใจ ผมเด็กวังสนลูกเสด็จเตี่ย จะมาช่วยแก้ปัญหาให้เพื่อนๆครับ

Primary Sequence 1

In the sequence shown, from 1 to 7, White looks better than Black because he has certain territory in the corner (หมากขาวเครื่องหมายสามเหลี่ยม) . But what we call ?jungsuk? is a sequence from which both opponents can get well balanced results. If White gets a territorial profit, Black will gain external influence with which he can gain territory later.

Sequence มีความหมายว่า ลำดับ, การต่อเนื่อง (ลำดับหมาก)
Certain มีความหมายว่า แน่นอน (มั่นคง)
Territory มีความหมายว่า พื้นที่,ดินแดน (พื้นที่)
Opponents มีความหมายว่า ฝ่ายตรงข้าม (ฝ่ายตรงข้าม)
Balanced มีความหมายว่า สมดุล,ดุลภาพ (เท่ากัน)
Profit มีความหมายว่า เป็นประโยชน์ (ได้เปรียบ,ดีกว่า)
External มีความหมายว่า สิ่งภายนอก (อิทธิพล)
Influence มีความหมายว่า มีผลกระทบ,กระทบกระเทือนถึง (มีผล,ส่งผล)
Jungsuk มีความหมายว่า เป็นคำเฉพาะของภาษาเกาหลี (สูตรมุมหรือโจเซกิ)

จากรูปเป็นการเรียบลำดับจาก หมากดำที่ 1 ถึง หมากดำที่ 7 ,จากรูปจะมีพื้นที่มากกว่าสีดำเพราะมีหมากขาวสามเหลี่ยมอยู่ที่มุม.แต่สิ่งที่พวกเราเรียกว่า ?Jungsuk?(ในที่นี้เราจะรู้จักในชื่อของโจเซกิ) ซึ่งเป็นลำดับการเล่นของฝ่ายตรงข้าม ส่งผลให้เกิดความเท่าเทียมกัน. หมากขาวจะได้พื้นที่มากกว่า,แต่หมากดำจะได้อิทธิผลภายนอกซึ่งจะกลายเป็นพื้นที่ในภายหลัง

ทักษะทางปัญญา 11 ประการ

การเล่นหมากล้อมเป็นประจำจะช่วยฝึกนิสัย ทัศนคติ จนกระทั่งอาจถึง สัญชาตญาณ

(ถ้าเล่นจนถึงขั้น) เกี่ยวกับเรื่องต่าง ๆ เหล่านี้

1. การวางแผน ตัดสินใจโดยใช้เหตุผลมิใช่อารมณ์

2. ความสำเร็จจะเกิดจากการผสมผสานระหว่างนโยบาย กลยุทธ์และยุทธวิธีที่ดีพร้อม มิใช่โดยโชคช่วยหรือความบังเอิญ

3. มีการปรับกลยุทธตามสถานการณ์ที่เปลี่ยนไป ยอมรับความจริงและพร้อมที่จะปรับปรุงบทบาทตามสถานภาพใหม่

4. ควรใช้ทรัพยากรทั้งหลายเพื่อพัฒนาเสริมสร้างความมั่งคงของเราไม่ควรใช้เพื่อ ทำลายฝ่ายตรงข้าม เพราะกำลังที่มุ่งใช้เพื่อทำลายมักมีปฏิกิริยาย้อนกลับที่รุนแรง

5. ไม่มีใครได้ทุกอย่างทั้งหมด เมื่อได้มาต้องเตรียมเสีย เมื่อเสียไปแล้วค่อยหาทางได้กลับมา

6. จัดลำดับความสำคัญของงานต่าง ๆ โดยเฉพาะงานด่วนต้องทำก่อนงานใหญ่เสมอ

7. จัดดุลยภาพระหว่างเรื่องราวต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องในชีวิตเสมือนการดูแลสนามรบต่าง ๆ ในสงคราม อย่าชนะสนามรบแต่แพ้สงคราม

8. ศึกษากำลังที่เกิดจากการรวมตัวเป็นกลุ่มของหมากบนกระดาน การเปรียบเทียบกำลัง การสะสมกำลัง การป้องกันการเสื่อมสลายของกำลังและสุดท้ายคือ การใช้กำลังอย่างมีธรรมะเพื่อการสร้างสรรค์

9. รู้จักประมาณและเคารพผู้อื่น ในฐานะที่ต่างก็มีโอกาสเท่าเทียมกัน

10. เมื่อผู้เล่นทั้งสองฝ่ายมีฝีมือทัดเทียมกัน คนแพ้คือคนที่ทำผิดมากกว่า เพราะฉะนั้นการแพ้จะให้ประโยชน์ในด้านการเตือนสติ ให้สำรวจตัวเองว่าเราได้ทำผิดอะไรบ้าง จุดบกพร่องอยู่ที่ไหน

11. ช่วยให้เข้าใจเรื่อง ?ความเปลี่ยนแปลง? อันเป็นสัจจะของธรรมชาติของสิ่งทั้งหลาย ตามเหตุปัจจัย ไม่ยึดติด ช่วยยกระดับภูมิจิตใจให้เข้าถึงความว่างความสงบอันเป็นคุณภาพจิตขึ้นสูงสุด

กฏกติกาการเล่นหมากล้อม

กฎ กติกา เบื้องต้น

ในการเล่นหมากล้อม พื้นฐานที่ควรทราบ มีเพียงทราบข้อ เท่านั้น คือ

1. เล่นเพื่อล้อมพื้นที่
2. การจับหมากกิน
3. การต่อรอง (โคะ)

1. เล่นเพื่อล้อมพื้นที่

เป้าหมายในการเล่นหมากล้อมคือ การสร้างพื้นที่ให้ได้มากกว่าฝ่ายตรงข้าม ฝ่ายที่สร้างพื้นที่ได้มากกว่า จะเป็นฝ่ายชนะ นั่นคือฝ่ายใดที่สร้างพื้นที่ได้มากกว่าเพียง 1 คะแนน ก็เป็นฝ่ายชนะ การสร้างพื้นที่คือ การล้อมจุดตัดว่างๆ โดยเม็ดของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง

จากรูป หมากดำล้อมพื้นที่จุดตัดของกระดานไว้ได้ 16 จุด หมากดำจะได้พื้นที่ 16 จุด หรือ 16 คะแนน หมากขาวล้อมพื้นที่มุมล่างขวาของกระดานไว้ได้ 24 จุดตัด หมากขาวจะได้พื้นที่ 24 จุดหรือ 24 คะแนน

พื้นที่ยังไม่สมบูรณ์


จากรูป การล้อมพื้นที่ของหมากขาวยังไม่สมบูรณ์ เนื่องจากมีหมากดำ 1 เม็ดแทรกอยู่ หมากขาวต้องปิดพื้นที่ของหมากขาว ก่อนจึงจะถือว่าเป็นพื้นที่ที่สมบูรณ์

***แต้มต่อสำหรับขาว (โคมิ) ***เมื่อจบเกมและนับพื้นที่ ขาวจะได้บวกแต้มต่อเพิ่มขึ้น ดังนี้
กระดาน 9*9     บวกแต้มต่อ 1.5 แต้ม
กระดาน 13*1   บวกแต้มต่อ 3.5 แต้ม
กระดาน 19*19  บวกแต้มต่อ 6.5 แต้ม

2. การจับหมากกิน

หมากที่ถูกจับกิน คือ หมากที่ถูกฝ่ายตรงข้ามปิดล้อมลมหายใจจนหมด ลมหายใจ คือ จุดตัดที่อยู่ติดกับตัวหมาก โดยมีเส้นที่พุ่งออกมาจากตัวหมากมาเป็นตัวเชื่อม


รูปที่ 1 หมาก 1 เม็ดปกติ จะมีเส้นพุ่งออกมาจากตัวหมาก 4 เส้น ต่อเชื่อมกับจุดตัดที่อยู่ติดกับตัวหมากรวม 4 จุด เกิดเป็นลมหายใจ 4 ลม(ไม่นับจุดตัดที่อยู่ติดกับตัวหมากในลักษณะทแยง เพราะไม่มีเส้นเชื่อมถึงกัน)
รูปที่ 2 หมาก 1 เม็ดที่อยู่บนเส้นหนึ่งของขอบกระดานจะมีเส้นพุ่งออกจากตัวหมาก 3 เส้น ต่อเชื่อมกับจุดตัดที่อยู่ติดกับตัวหมาก 3 จุด เกิดเป็นลมหายใจ 3 ลม
รูปที่ 3 หมาก 1 เม็ดที่อยู่บริเวณมุมกระดานจะมีเส้นพุ่งออกจากตัวหมาก 2 เส้น ต่อเชื่อมกับจุดตัดที่อยู่ติดกับตัวหมากนั้น2 จุด เกิดเป็นลมหายใจ 2 ลม


หมากดำในรูป.4 ถูกหมากขาวปิดล้อมลมหายใจจนหมดทั้ง 4 ลมหายใจ หมากดำจึงถูกจับกิน ผู้เล่นหมากขาวจะหยิบหมากดำออกจากกระดานเพื่อเป็นเชลยเกิดเป็นรูปที่ 5

หน่วย
เม็ดหมากที่ต่อเชื่อมกัน ตามเส้นที่พุ่งออกมาจากตัวหมาก จะรวมเป็นหมากหน่วยเดียวกัน ถ้าฝ่ายตรงข้ามจะจับกิน ก็จะต้องปิดลมหายใจทั้งหน่วย จำนวนเม็ดที่น้อยที่สุดใน 1 หน่วย คือ 1 เม็ด


จากรูปที่ 6 หมากดำต่อเชื่อมกันตามเส้นที่พุ่งออกจากตัวหมาก เป็นหมากหน่วยเดียวกัน ถ้าหมากขาวจะจับหมากดำกิน ก็ต้องปิดล้อมลมหายใจของทั้งหน่วย ดังรูปที่ 7

อะตาริ
เมื่อเราปิดลมหายใจของฝ่ายตรงข้ามจนเหลือเพียง 1 ลมหายใจแล้ว เราจะบอกฝ่ายตรงข้ามว่า "อะตาริ" ซึ่งแปลเป็นไทยได้ ว่า "เรียกกิน" เป็นการเตือนฝ่ายตรงข้ามให้รู้ตัวก่อน เพราะทัศนคติที่ดีในการเล่นหมากล้อมนี้ ผลประโยชน์ที่เราได้มา ไม่ควรเกิดจากโชคช่วย ทีเผลอ หรือว่าความบังเอิญ แต่ควรจะเกิดจากการวางแผนที่ดี และการวางนโยบายที่ดีเท่านั้น


จากรูปเมื่อหมากขาวปิดลมหายใจของหมากดำจนเหลือ 1 ลมหายใจแล้ว หมากขาวจะบอกหมากดำว่า "อะตาริ"

3. การต่อรอง

การต่อรองในภาษาญี่ปุ่นเรียกว่าการเล่น "โคะ" ในชิวิตประจำวัน ของเรามีบางสิ่งบางอย่างที่เราต้องยอมสูญเสียเพื่อแลกกับบางอย่างกลับคืนมา การพิจารณาสถานการณ์ให้ถ่องแท้ เพื่อกำหนดถึงผลประโยชน์อันควรได้รับ เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน ซึ่งการต่อรองบนกระดานหมากล้อมจะช่วยสอนสิ่งเหล่านี้ให้กับเราได้ การต่อรองนั้นเป็นผลจากข้อบังคับในการเล่นหมากล้อมที่ว่า "ห้ามกินกลับไปกลับมา ในลักษณะที่เหมือนเดิมทันทีทันใด"


จากรูปที่ 1 หมากขาวสามารถวางที่จุด A และจับกินหมากดำได้ เกิดเป็นรูปที่ 2 หมากดำก็สามารถวางที่จุด Bและจับหมากขาวกินได้ เกิดเป็นรูปที่ 3


ต่างฝ่ายต่างก็สามารถจับกินกันไปกันมาไม่มีการเปลี่ยนแปลงภาพเกิดขึ้นและคงไม่สามรถเล่นให้จบเกมได้อย่างแน่นอนในการเล่นหมากล้อมจึงต้องมีข้อบังคับว่า

"ห้ามกินกลับไปกลับมาในลักษณะที่เหมือนเดิมทันทีทันใด" กล่าวคือ จากรูปที่ 1 เมื่อหมากขาวจับกินหมากดำแล้ว หมากดำจับกินหมากขาวคืนไม่ได้ในทันที ต้องผ่านไปก่อน 1 ตา จุดนี้เองที่จะทำให้เกิดการต่อรองขึ้น เพราะถ้าหมากดำอยากกินหมากขาวกลับคืนหมากดำต้องไปเล่นในที่อื่นๆ ที่เล่นแล้วหมากขาวควรจะต้องตามไปรับมือ ถ้าไม่ตามไปรับมืออาจจะเกิดความเสียหาย เพื่อทำให้ 1 ตาผ่านไป หมากดำก็จะสามารถกลับมากินหมากขาวคืนได้ เช่นเดียวกันถ้าหมากขาวอยากกินหมากดำก็ต้องใช้วิธีเดียวกัน คือ ต้องไปเล่นในที่ๆ หมากดำต้องตามไปรับมือ ถ้าไม่ตามไปรับมือก็จะอาจเกิดความเสียหายได้ .... ครับ !!!

หมากล้อมถึงแม้ว่าจะมีประวัติความเป็นมายาวนาน ถึง 3000 ปี แต่มีกฎ ใหญ่ ๆ อยู่แค่ 3 ข้อแค่นี้แหล่ะครับ แต่หากถ้าคุณได้สัมผัสหมากล้อมลงไปอีกนิด....คุณจะรู้ว่า...ชั่วชีวิตนี้คุณอาจจะเรียนรู้มันยังไม่หมด